فهرست

قسمتی از محتوا

طب سنتی ایران

سرآغاز پزشکی ایران

ابن‌سینا

شیمی و داروسازی

طب شیمیایی

طب مزاجی

خواص دارویی آویشن

خواص دارویی کاسنی

کشف الکل

علم پزشکی

کشف‌های محمدبن زكریای رازی

آغاز تاریخچه پزشكی در ایران درواقع از دوره‌ای می‌باشد كه آریایی ها در زادگاه نخستین خود در نزدیکی خوارزم زندگی می‌کردند و اولین پزشك آریایی"تریتا" نامیده شده كه درواقع مانند اسكلپیوس برای یونانیان و آسكولاپیوس برای رومیان می‌باشد.(1) نوشته‌های کتاب‌های مختلف زبان پهلوی نشان می‌دهند كه"تریتا" در جراحی نیز دست داشته . تریتا از خواص دارویی گیاهان مختلف نیز آگاهی كامل داشته و به‌ویژه خود عصاره‌ی آن‌ها را تهیه می‌کرد . همان‌گونه که در یسنای 9 بند 10آمده است :" سومین ناموری كه گیاه هئوما را فشرد و عصاره آن را مهیا ساخت تریتا از خاندان سام بود ، آنكه صاحب دو پور دلیر یكی ارواخشیه و دیگری گرشاسب گردید" .

نام این پزشک نه‌تنها در پزشكی ایران به‌جامانده است بلكه در منطقه هندوستان نیز نخستین پزشك آریایی شناخته‌شده و این نشان می‌دهد که وی هنگامی زندگی می‌کرده كه آریاییان هند و ایران از هم جدا نبوده‌اند.

رازی کاشف الکل است. از تأثیر محیط قلیایی بر کانه پیلیت، اسید سولفوریک فراهم کرد و با داشتن اسیدسولفوریک به دست آوردن دیگر اسیدها آسان بود. از تأثیر آب‌آهک بر نوشادور (کلرید آمونیوم)، اسید کلریدریک به دست آورد. با اثر دادن سرکه با مس، استات مس یا زنگار تهیه کرد که با آن‌ها را زخم را شستشو می‌دادند از سوزاندن زرنیخ، اکسید آرسنیک یا مرگ موش فراهم کرد برای نخستین بار از نارنج اسید سیتریک تهیه کرد. او نخستین پزشکی است که داروهای سمی‌ آلکالوئیدی ساخت و از آن‌ها برای درمان بیمارانش بهره گرفت.

یکی از شناخته‌شده‌ترین گیاهان دارویی در طب سنتی ایران و اروپا، آویشن است. این گیاه علفی و معطر، دارای خواص دارویی بسیاری است. از آویشن در صنایع غذایی، دارویی، بهداشتی و آرایشی استفاده متنوعی می‌شود.