فهرست

قسمتی از محتوا

مفاهيم انقلاب

تعريف انقلاب

پارادایم

اصلاح و کودتا

ریشه‏های انقلاب

فلسفه وانقلاب

ايدئاليسم

انقلاب فرانسه

اگزيستانسياليسم

الهيات رهايي بخش

تاریخ و انقلاب

فلسفه سياسي وانقلاب

هربرت مارکوزه

مفاهیم انقلاب مانند بسيارى از پديده‏هاى اجتماعى ديگر داراى تعريف واحد و متفق ميان‏همه نيست. شايد به تعداد انديشمندانى كه درباره آن به بحث پرداخته‏اند، از انقلاب تعريف ارائه‏شده است. تعاريفى كه از انقلاب ارائه شده است را مى‏توان در سه دسته جاى داد: گروهى ازتعاريف، انقلاب را بر اساس نيات انقلابيون تعريف كرده‏اند. گروه دوم، انقلاب را بر اساس نتايج‏و پيامدهاى آن شناسايى كرده‏اند و از نظر گروه سوم، انقلاب به عنوان يك فرايند، مورد بررسى‏و تعريف قرار ‏گرفته است

پارادايم تعيين مى كند كه چه چيزى مسلّم، مفروض، امر واقع و مسأله است; چه سؤالاتى قابل طرح اند; چه تكنيكى مفيد است; چه راه حل هايى پذيرفتنى است; چه نوع از تبيين، جستجو كردنى است; چه تبيينى كامل است; چه مفاهيمى جهان نماست; در كار علمى، چه انتظارى معقول است; در كار علمى، چه زبانى به كاربستنى است. پس پارادايم ها فضاى فراگير دانشمندان، سؤالات، مفاهيم، روش ها و زبان مشترك و معيار قضاوت و زيربناى نظريه ها و عام تر از مباحثات رايج بين دانشمندان يك رشته مى باشد.»

تغییراتی که در جامعه صورت می‏گیرد، چند صورت است؛ شهید مطهری درباره مفهوم اصلاح بر این باور است که اگر تغییر و دگرگونی که در اجتماع صورت می‏گیرد جزئی باشد و ساخت اصلی نظام سیاسی حاکم را متحول نکند، اصلاح نامیده می‏شود، و لذا مصلح هم فردی است که ساخت جامعه را دگرگون نمی‏کند، اما به وضع جامعه بهبود می‏بخشد.

اما کودتا؛ انقلاب ماهيت مردمی دارد، ولی كودتا چنين نيست. در کودتا، يك اقليت مسلح و مجهز به نيرو، در مقابل اقليت ديگری كه حاكم بر اكثريت جامعه است، قيام مي‏كنند و وضع‏ موجود را متحول می‏کنند و خود، جای گروه قبلی قرار مي‏گيرند، آنچه اهميت دارد اين است كه در كودتا اكثريت مردم از حساب خارج هستند و در فعل و انفعالات نقشی ندارند.

پیرامون انقلاب اسلامی --- شهید مرتضی مطهری